Yabancı bir yatırımcı olarak Türkiye’de şirket kurmak, bu konuda doğru yasal prosedür ve evrak işlemlerini takip etmek karmaşık bir süreç olabilir, ancak Türkiye’nin ticarete elverişli iş ortamı ve Avrupa ile Asya’nın kavşağında bulunan stratejik konumu, Türkiye’yi birçok yabancı uyruklu girişimci için cazip bir yer haline getirmektedir. Yazımızın içeriğinde sizlere bu konuda detaylar aktaracağımız kılavuz sayesinde yasal gereklilikler, şirket türleri ve Türkiye’de kurulacak bu şirketin başarıya ulaşması için önemli hususlar da dahil olmak üzere, yabancılar için Türkiye’de bir şirket kurmanın içerdiği adımlara kapsamlı olarak değineceğiz.
1. Adım: Şirket Türünü Belirleyin
Türkiye’de şirket kurmanın ilk adımı, oluşturmak istediğiniz şirket türünü belirlemektir. Yabancı yatırımcıların Türkiye’de en yaygın olarak tercih ettikleri şirket türleri limited şirketler, anonim şirketler ve yabancı şirketlerin Türkiye şubeleridir. Şirket türünü belirlerken kurulacak firmanın hedefleri ve ilerleyen süreçlerde firmanın büyümesine yönelik ihtiyaçları karşılaması da kurulum aşamasında şirket türü seçiminde değerlendirilmelidir.
Limited Şirketler (LTD)
Limited şirketleri Türkiye’deki yabancı yatırımcılar için en popüler şirket türüdür diyebiliriz. Limited şirket sahipleri esnek haklara, sorumluluk açısından bazı korumalara sahip olabilmektedir.
Limited şirket kurulumu için yalnızca tek bir ortak olması yeterli olmaktadır. Aynı zamanda çoklu ortaklık yapısında maliyetler paylaşımlı olmakta, şirket yapısı büyümeye uygun olmakta ve sabit vergilendirme oranlarına sahip olmaktadır. Şahıs şirketlerine oranla kurumsal bir imaja sahiptir. Kuruluş sırasında sermayenin nakdi olarak tamamlanması zorunluluğu da bulunmadığından daha basit bir organizasyon yapısına sahiptir.
Akıllı Sözleşme Kavramı ile Akıllı Sözleşmelerin Uyarlanması ve Değiştirilmesi makalemiz de ilginizi çekecektir.
Anonim Şirketler (AŞ)
Anonim şirketler, limited şirketlere göre daha büyük ve daha karmaşık bir yapıya sahiptir. Aynı zamanda genellikle çok uluslu şirketler tarafından tercih edilmekte olan anonim şirketlerin asgari sermaye şartı 50.000 TL’dir. Anonim şirketler ülkemizden en çok tercih edilen iki şirket türünden biridir. Sermaye temini için devletin izin verdiği ölçüde halka açılabilir ve şirket ortakları sermayeleri kadar sorumluluğa sahiptirler. Anonim şirketlerde ortaklar şirkete ait kamusal borçlardan bağımsız olmaktadır. Yani şirkete ait kamusal borçlar nedeniyle kişisel hesaplara bloke yada kişisel mal varlıklarına haciz getirilmesi söz konusu değildir. Genellikle şirketin yönetim organizasyonunda ortaklardan ziyade, şirketin faaliyet gösterdiği sektörde bilgi ve deneyim sahibi uzman kişiler görev almaktadır. Ortaklar arasında sermaye payı değişimi ve devir işlem süreçleri de kolay ve hızlı şekilde ilerleyebildiğinden tercih edilmektedir.
Yabancı Şirketlerin Şubeleri
Yabancı yatırımcıların Türkiye’de şirket kurmak için diğer bir seçeneği de yabancı şirketlerin şubelerini açmaktır. Şirketlerin ayrı bir tüzel kişilik oluşturmak zorunda kalmadan bulundukları ülkeden farklı bir ülkede varlık göstermelerine olanak tanır. Ancak şubelerin bir Türk yasal temsilcisinin olması zorunludur ve şubeler Türk şirketleri ile aynı yasal ve vergisel gerekliliklere tabi tutulurlar.
2. Adım: Şirketinizi Kaydedin
Kurmak istediğiniz şirket türünü belirledikten sonraki adım, şirketinizi Ticaret Bakanlığı’na tescil ettirmektir. Bu, Ticaret Bakanlığı web sitesi aracılığıyla çevrimiçi olarak veya yerel bir Ticaret Sicili ofisinde şahsen yapılabilir. İşlem genellikle 2-3 hafta sürer ve aşağıdaki belgeleri gerektirir:
- Pasaportunuzun noter tasdikli sureti
- Şirket esas sözleşmesinin noter tasdikli sureti
- Türkiye’deki adres teyit belgesi
- Kendi ülkenizden alınan bir kuruluş belgesi (uluslararası şirket Türkiye şubesi açma durumunda gereklidir.)
- Türkiye’de şirketinizin bağlı bulunacağı Vergi Dairesi’nden alınan vergi numarası
3. Adım: Gerekli Lisansları ve İzinleri Alın
Türkiye’de yasal olarak faaliyet gösterebilmek için şirketinizin gerekli lisans ve izinleri alması gerekmektedir. Şirketin faaliyet gösterdiği sektöre bağlı olarak değişkenlik gösteren bu belge içerikleri genellikle yabancı çalışanlar için çalışma izni, işletme ruhsatı ve sektöre özel izinler veya sertifikaları içerebilir. Resmi belge ve başvuru gereksinimleri, yürüttüğünüz işin türüne göre değişeceğinden sektörel prosedürler ve yasal belgeleri de temin etmek oldukça önemlidir.
4. Adım: Bir Banka Hesabı Açın
Şirketiniz tescil edildikten ve gerekli lisans ve izinler alındıktan sonra Türkiye’de bir banka hesabı açabilirsiniz. Çoğu Türk bankası, kurumsal hesaplar, kredi kartı işlemleri ve uluslararası banka havaleleri dahil olmak üzere bir dizi işletme bankacılığı hizmeti sunmaktadır. İşletmeniz için en iyi seçeneği bulmak için farklı bankaların sunduğu ücretleri ve hizmetleri karşılaştırmak önemlidir. Aynı zamanda yine çalışacağınız sektöre bağlı olarak bankaların sunacağı avantajlı seçeneklerden de faydalanabilirsiniz.
Adım 5: Çalışanları İşe Alın
Türkiye’de çalışan istihdam etmek her ülkede olduğu gibi belli yasal zorunluluk ve takip süreçlerine tabidir. İşverenler, çalışanlarına yazılı bir sözleşme sağlamalı, sosyal güvenlik primlerini ödemeli ve asgari ücret gerekliliklerine uymalıdır. İlgili tüm yasa ve yönetmeliklere uyumu sağlamak ve bu konuda yasal bir ihlal yapmamak adına Türkiye’de faaliyet gösteren ve iş hukuku konusunda uzmanlaşmış bir avukata danışmak da oldukça önemli bir konudur.
Türk Vatandaşlığı Nasıl Alınır? makalemizden de bilgi edinebilirsiniz.
Başarı için Temel Hususlar
Yabancı uyruklu bir yatırımcı olarak Türkiye’de şirket kurmak karmaşık bir süreç olabilir elbette; ancak sizlere çizdiğimiz yol haritası doğrultusunda ilerleyerek ve yasal süreçler konusunda uzman desteği alarak hem şirket kurulumu hem de ilerleme sürecinde başarı şansınızı da artırabilirsiniz. Şirket yapınız içerisinde sağlamanız gereken birkaç özellikten de kısaca bahsedelim.
Dil
Bulunduğunuz ve ticari bir işletme açtığınız ülkede başarılı olmak için Türkçe’ye iyi derecede hakim olmak faydalı bir durum olacaktır. Yöresel olarak belli anlatımların yada dil farklılıklarından ötürü yaşanan sıkıntıların önüne geçebilmek adına sizin veya ekibinizin kilit bir üyesinin dili iyi anlaması veya yerel bir tercüman ile çalışılması önerilmektedir.
Yasal Uzmanlık
Türkiye’de bir şirket kurmak ve işletmek için karmaşık yasal gereklilikleri anlamak, başarı için kritik öneme sahiptir. Türk iş ortamına aşina yerel bir avukat desteği ile çalışmak, yasal gereklilikleri aşmanıza ve olası tehlikelerden kaçınmanıza yardımcı olabilir. Elbette yasal konularda işin profesyoneli kadar uzman olmanızı beklemek yanlış olacaktır. Ancak bu süreçleri doğru şekilde takip edecek bir hukuk firması ile çalışmanız hem maddi hem manevi yönden kazançlı çıkmanıza yardımcı olacaktır.
Kültürel Farkındalık
Türkiye, kendi ülkenizden farklı olabilecek benzersiz bir kültüre ve iş uygulamalarına sahip olabilir. Pek çok konuda kendi ülkenizden farklı yapılandırmalar ve iş prosedürlerini takip etmek durumunda kalabilirsiniz. Şirket ortakları, çalışanlar ve müşterilerle güçlü ilişkiler kurmak için kendinizi kültürel normlar ve gelenekler konusunda eğitmeniz de önemlidir.
Pazar Araştırması
Türkiye’de başarılı bir iş stratejisi geliştirmek için pazar araştırması yapmak ve yerel pazarı anlamak çok önemlidir. Şirketinizin faaliyet göstereceği sektör için hedef kitlenizi ve rekabeti araştırmayı ve potansiyel büyüme fırsatlarını takip etmeyi, bilgi ve hizmetlerinizi güncel tutmayı titizlikle yürütmelisiniz.
Ağ Oluşturma
Aktif faaliyet gösteren ve büyüme hedefleyen her firma, yerel işletmeler ve kuruluşlarla ilişki içerisinde olmalıdır. Bu sayede pazarda bir varlık oluşturmak ve iş ortamına ilişkin değerli bilgiler edinmek mümkün olabilir. Yerel ticaret organizasyonlarına katılmak, iş etkinliklerine katılmak ve yerel ortaklarla ilişkiler kurmak Türkiye’de başarının anahtarı olabilir. Aynı zamanda sektörel olarak rekabet içerisinde olduğunuz diğer firmaların çalışmalarını takip etmek de hem sektöre hem de kendi firmanıza olumlu yönde katkılar sağlamanıza yardımcı olacaktır.
Vergi Hususları
İşletmenizin vergi gerekliliklerini ve etkilerini anlamak, uyumluluğu sağlamak ve olası maddi cezalarından doğacak zararlardan kaçınmak için önemlidir. İlgili tüm vergi yasalarına ve yönetmeliklerine uygunluğu sağlamak için yerel bir muhasebeci veya vergi danışmanıyla çalışmalısınız.
Kaynaklara Erişim
İşinizi başlatmak ve büyütmek için gerekli sermayeyi sağlamak Türkiye’de başarı için önemlidir. Gerek sermaye gerekse çalışmalarınızı büyütmek adına yapacağınız harcama ve yatırımları destekleyecek krediler, hibeler ve yerel yatırımcılardan gelen yatırımlar gibi finansman seçeneklerini takip etmeli ve firma olarak uygunluk sağladığınız konularda gerekli hibe programlarına başvurmalısınız. Her şirketin büyüme sürecinde çeşitli yatırım ve destekler alması büyümeye olumlu anlamda katkı sağlayacaktır.
Yabancı bir yatırımcı olarak Türkiye’de şirket kurmak elbette pek çok prosedür ve yasal süreci de beraberinde getirecektir; ancak şirket kurmak için doğru hazırlık, doğru rehberlik ve doğru destek süreçlerini yöneterek kariyeriniz için de sağlam bir adım atabilirsiniz. Bu kılavuzda belirtilen adımları takip ederek ve başarı için temel hususları göz önünde bulundurarak Türkiye pazarında başarı şansınızı artırabilirsiniz. Elverişli iş ortamı ve stratejik konumu ile Türkiye, faaliyetlerini Avrupa ve Asya’da genişletmek isteyen girişimciler ve işletmeler için cazip bir merkez olacaktır.